ใบความรู้

ความหมายของโครงงาน

      โครงงานหมายถึง  กิจกรรมหรืองานที่ส่งสนับสนุนให้นักเรียนได้เลือกศึกษาค้นคว้า ริเริ่มสร้างสรรค์ผลงานตามที่ตนเองมีความถนัด มีความพร้อมและสนใจ แล้วลงมือปฏิบัติตามจุดมุ่งหมายที่กำหนดไว้ โดยมีรายละเอียดของงานที่จะทำไว้ล่วงหน้าอย่างมีขั้นตอนพร้อมทั้งคาดการณ์ ผลที่จะเกิดขึ้นได้โดยรับคำแนะนำปรึกษาจากครู – อาจารย์ในโรงเรียนของตน

ความสำคัญของโครงงาน

        ในการจัดการเรียนการสอน และจัดกิจกรรมเสริมตามหลักสูตรมัธยมศึกษาตอนต้นพุทธศักราช 2521 ( ฉบับปรับปรุง 2533) มีดังนี้

1.  ด้านนักเรียน

1.1 ช่วยสร้างความหวังใหม่ในการริเริ่มงานที่จะนำไปสู่งานอาชีพ การศึกษาต่อในวิชาที่ตนเองถนัดและสนใจ

1.2 สร้างเสริมประสบการณ์จากการปฏิบัติจริงด้วยชีวิตจริง ส่งผลให้เกิดความเข้าใจอย่างซาบซึ้งในโครงงานที่สร้างสรรค์ขึ้นมา

1.3 ได้มีโอกาสทดสอบความถนัดของตนเอง และการแก้ปัญหาในงานที่ตนเองสนใจ และมีความพร้อม ส่งผลให้เกิดความมั่นใจในการดำเนินต่อไป

1.4 ก่อให้เกิดความภาคภูมิใจที่ได้สร้างเกียรติประวัติในโครงงานที่ได้ริเริ่มสร้างสรรค์

      1.5 ก่อให้เกิดความรัก ความเข้าใจและความสัมพันธ์อันดีงามต่อกันในระหว่างเพื่อนร่วมงานเพื่อให้นักเรียนได้ปฏิบัติงานเป็นกลุ่ม

1.6 ก่อให้เกิดความรู้ทางวิชาการที่กว้างขวางมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งได้รับความสนใจในการศึกษาตามหลักสูตร และตรงกับจุดหมายที่กำหนดไว้

2. ด้านโรงเรียนและครูอาจารย์

2.1 เกิดการประสานงานทางวิชาการที่ผสมผสานหรือบูรณาการเกิดขึ้นในโรงเรียนตรงกับหลักสูตรมัธยมศึกษา และแนวการพิจารณาการศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการ

2.2 เกิดความเข้าใจที่ตรงกันว่า การเรียนการสอนในปัจจุบันขึ้นอยู่กับการฝึกปฏิบัติจริงในโครงงานของนักเรียนมากกว่าที่จะเรียนอยู่แต่ในห้องเรียนเท่านั้น

2.3 เกิดศูนย์รวมสื่อการเรียนการสอน หรือศูนย์วัสดุอุปกรณ์การสอนสำหรับในหมวดวิชาต่างๆในโรงเรียนไดใช้ร่วมกัน ส่งผลให้นักเรียนได้มีโอกาสฝึกใช้สื่อการสอนอย่างแท้จริงและหลากหลาย

2.4 เกิดความสัมพันธ์อันดีระหว่างนักเรียน โรงเรียนครูอาจารย์ที่มีโอกาสปฏิบัติงานอย่างใกล้ชิด และเห็นอกเห็นใจซึ่งกันและกัน โดยเฉพาะช่วงเวลาที่ตรงกัน

3. ด้านท้องถิ่น

3.1 การเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ความรู้ ผลงานในเชิงปฏิบัติโครงงานของนักเรียนที่ประสบความสำเร็จไปสู่ท้องถิ่น ทำให้ท้องถิ่นกับโรงเรียนมีความเข้าใจและประสานสัมพันธ์กันดี

3.2 ช่วยลดปัญหาวัยรุ่นในท้องถิ่นเกี่ยวกับความประพฤติ จรรยามารยาท และศีลธรรม เพราะนักเรียนที่มีโครงงานมักจะเป็นนักเรียนที่มีความประพฤติดี มุ่งมั่นและสนใจศึกษาเล่าเรียน

3.3 ทำให้ประชาชนในท้องถิ่น มีพื้นฐานทางการศึกษาดี โดยเฉพาะงานอาชีพหลากหลาย และพัฒนาการศึกษาที่มุ่งเน้นให้เยาวชนของชาติมีนิสัยรักการทำงาน ไม่เป็นคนหยิบหย่ง และช่วยเหลือพ่อแม่ผู้ปกครองด้วยดี

ขอบข่ายของโครงงาน

          ขอบข่ายของโครงงาน การดำเนินงานโดยมีนักเรียนเป็นผู้ริเริ่มสร้างสรรค์ และครูอาจารย์เป็นผู้ให้คำแนะนำปรึกษา สรุปได้ดังนี้คือ

          1. เป็นกิจกรรมการศึกษาที่ให้นักเรียนศึกษา ค้นคว้า ปฏิบัติด้วยตนเอง โดยอาศัยหลักวิชาการทางทฤษฎีตามเนื้อหาโครงงานนั้นๆ หรือจากประสบการณ์ และกิจกรรมต่างๆ ที่ได้พบเห็นมาแล้ว

          2. นักเรียนทุกคนเป็นผู้พิจารณาจัดทำโครงงานด้วยตนเอง หรือกลุ่ม จำนวน 2-4 คน ต่อกลุ่ม โดยใช้ระยะเวลาสั้นๆ เป็นภาคเรียน หรือมากกว่าก็ได้

          3.  นักเรียนเป็นผู้พิจารณาริเริ่มสร้างสรรค์ คัดเลือกโครงงานที่จะศึกษาค้นคว้า ปฏิบัติด้วยตนเองตามความถนัด สนใจและความพร้อม

          4.  นักเรียนเป็นผู้เสนอโครงงาน รายละเอียดของโครงงานแผนปฏิบัติงาน และแปรผลรายงานต่อครูอาจารย์ที่ปรึกษา เพื่อดำเนินงานร่วมกันให้บรรลุตามจุดหมายที่กำหนด

          5. เป็นโครงงานที่เหมาะสมกับความรู้ ความสามารถของนักเรียนตามวัยและสติปัญญา รวมทั้งการใช้จ่ายเงินดำเนินงานด้วย

โครงงานประเภทต่างๆ

          การแบ่งประเภทของโครงงานมีหลายวิธี เช่น แบ่งตามหมวดวิชาการงานและอาชีพในโรงเรียน เช่น โครงงานเกษตรกรรม โครงงานคหกรรม โครงงานอุตสาหกรรม โครงงานวิทยาศาสตร์   เป็นต้น และจากขอบข่ายโครงงานดังกล่าว จะเห็นได้ว่านักเรียนเป็นผู้ดำเนินงาน โดยได้รับคำแนะนำจากอาจารย์ที่ปรึกษาโครงงาน และนักเรียนลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง ทั้งด้านการเสนอโครงงาน ขั้นตอนการปฏิบัติงาน ตลอดจนทำแผนปฏิบัติการ และรายงานผลตามจุดมุ่งหมายที่กำหนดไว้ ทำให้สามารถแยกประเภทของโครงงานได้ 4 ประเภท ดังนี้คือ

ประเภทของโครงงานได้ 4 ประเภท ดังนี้คือ

          1. ประเภทพัฒนาผลงาน

          2. ประเภทศึกษา ค้นคว้า ทดลอง

          3. ประเภทสิ่งประดิษฐ์

4. ประเภทสำรวจข้อมูล

1. ประเภทพัฒนาผลงาน

          โครงงานนี้เป็นโครงงานที่เกิดจากการได้ศึกษาเนื้อหาทางวิชาการและอาชีพ หรือวิชาสามัญต่างๆ แล้วนำมาปรับปรุงและพัฒนาให้สอดคล้องกับแนวทางทฤษฎีหรือหลักวิชาดังกล่าว เช่น เมื่อได้ศึกษาเรื่องสมุนไพร ก็อาจทำโครงงานการใช้ยาปราบศัตรูพืชด้วยพืชสมุนไพร กำจัดเพลี้ย หนอน ฯลฯ เมื่อได้ศึกษาเรื่องถนอมอาหาร ก็อาจทำโครงงานแปรรูปผลผลิต เช่น การทำผักดอง ทำไส้กรอก ฯลฯ เมื่อได้ศึกษาเรื่องการเลี้ยงปลา ก็อาจทำโครงงานการเลี้ยงปลาสวยงาม การทำตู้ปลาจำหน่าย ฯลฯ เมื่อได้ศึกษาเรื่องการปลูกผักกางมุ้งก็อาจทำโครงงานปลูกผักกาดหัว ผักคะน้า ผักกาดขาว และผักบุ้งจีนเป็นต้น

2. โครงงานประเภทศึกษาค้นคว้า ทดลอง

          โครงงานนี้เป็นโครงงานที่เกิดขึ้นจากการศึกษาค้นคว้า ทดลอง เพื่อยืนยันทฤษฎีหรือหลักการที่ได้ศึกษามาแล้ว หรือต้องการทราบแนวทาง เพิ่มคุณค่าและการใช้ประโยชน์ให้มากขึ้น เช่น

          - การศึกษาสูตรอาหารไก่ตอน

          - การทดลองปลูกพืชในน้ำยา หรือโดยไม่ใช้ดิน

- การศึกษาสีย้อมผ้าจากพืชสมุนไพร

          - การใช้ฮอร์โมนกับกิ่งกุหลาบ

- การใช้ฮอร์โมนในการผสมเทียมปลาดุก

3. โครงงานประเภทสร้างสิ่งประดิษฐ์

          โครงงานประเภทนี้ เป็นโครงงานที่เกิดขึ้นหลังจากได้ศึกษาทฤษฎี หรือพบเห็นผลงานของผู้อื่นมาแล้ว เกิดความคิดสร้างสรรค์ที่จะพัฒนาต่อไป จึงประดิษฐ์คิดค้นให้สามารถใช้ประโยชน์ ได้ดียิ่งขึ้น หรือเพื่อประหยัดค่าใช้จ่าย  เช่น

          - การประดิษฐ์หัวฉีดพ่นน้ำในแปลงปลูกผัก

          - การประดิษฐ์ของชำร่วย

          - การประดิษฐ์เครื่องบำบัดน้ำเสีย

          - การประดิษฐ์เครื่องเพิ่มออกซิเจนให้กับน้ำ

          - การประดิษฐ์ของใช้จากเศษวัสดุ

4. โครงงานประเภทสำรวจข้อมูล

          โครงงานประเภทนี้เป็นโครงงานที่ได้ศึกษาและสำรวจข้อมูลมาใช้ประโยชน์ในการพัฒนาปรับปรุงหรือส่งเสริมให้ผลผลิตหรือผลงานมีคุณภาพ หรือคุณค่ามากยิ่งขึ้น เพื่อให้ทันต่อเหตุการณ์มากยิ่งขึ้น เช่น

- การสำรวจราคาพืชผักในตลาดท้องถิ่น

- การสำรวจราคาปลาสวยงามในตลาดท้องถิ่น

- การสำรวจความต้องการปลาสวยงามในตลาดท้องถิ่น

- การสำรวจความต้องการพืชผักต่างๆ ในตลาดท้องถิ่น

- การสำรวจแหล่งวิชาการและสถานประกอบการในท้องถิ่น

- การสำรวจแหล่งความรู้ของเกษตรกรในท้องถิ่น

แนวปฏิบัติการจัดการเรียนการสอนวิชา ง43221  โครงงาน

          การจัดการเรียนการสอนวิชาโครงงานนี้ เป็นการเปิดโอกาสให้ผู้เรียนเลือกโครงงานเป็นกลุ่ม หรือรายบุคคลตามความสนใจ ความถนัด และความเหมาะสม อาจเลือกทำโครงงานได้หลายลักษณะ ดังนี้

- เลือกทำโครงงานใหญ่ เพียง 1 โครงงาน ตลอดภาคเรียน

- เลือกทำมากกว่า 1 โครงงาน ตลอดภาคเรียน

          การเปิดโอกาสให้ผู้เรียนเลือกทำโครงงานได้หลายลักษณะนี้ เพราะหลักสูตรมิได้กำหนดจำนวนชิ้นงานให้กับผู้เรียน แต่กำหนดขอบข่ายและกรอบของกระบวนการทำงาน ซึ่งเปิดโอกาสให้ผู้เรียนสามารถคิดงานได้หลายลักษณะ

ลักษณะโครงงานที่นักเรียนปฏิบัติ

1. ผู้เรียนได้ปฏิบัติตามโครงงานแล้ว ได้ผลผลิตเป็นชิ้นงาน

2. นำวัสดุที่มีในท้องถิ่นมาใช้ให้เกิดประโยชน์ในการผลิตชิ้นงาน

3. นำชิ้นงานที่ผลิตได้ไปใช้ให้เกิดประโยชน์ในชีวิตประจำวัน

ใบความรู้

แบบขออนุมัติโครงงาน

รายวิชา  โครงงาน 

ชื่อหัวข้อโครงงาน  ..............................................................................................................................

กลุ่มที่.......................      ชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น     

1.    วัตถุประสงค์/คุณประโยชน์

1. เพื่อ...........................................................................................................................

2. เพื่อ...........................................................................................................................

3. เพื่อ...........................................................................................................................

4. เพื่อ..........................................................................................................................

2.    คุณลักษณะของชิ้นงาน  ...............................................................................................................

                                              ..............................................................................................................        

3.    งบประมาณโครงงาน     ...............................................................................................................

                                             ...............................................................................................................

                                             ...............................................................................................................

4.  ขั้นตอนการปฏิบัติงาน

5.  แหล่งข้อมูล  

1...................................................................................................................................

2..................................................................................................................................

ข้อเสนอแนะ.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

                                                                ลงชื่อ..................................................ผู้เสนอโครงงาน

                                                                          (..................................................)

                          อนุมัติ                            ไม่อนุมัติ

                                                                   ลงชื่อ.........................................................

                                                                                ( นางนันท์ณภัส  บำรุงผล )

ตัวอย่างชื่อโครงงาน(ได้รับการอนุเคราะห์มาจากงานเกษตร)

หมายเหตุ (ถ้านักเรียนเห็นว่าโครงงานทที่นักเรียน และครูเสนอไว้ 50 โครงงานยังไม่เพียงพอก็อาจจะเสนออีกจำนวนเท่าใดก็ได้)

ใบความรู้